Yaralarga qanday ishlov berish kerak

Odamning tezkor tabiati va beparvoligi ko’pincha shikastlanishga sabab bo’ladi. Ammo bola yana qanday qilib velosiped haydashni o’rganadi? Kechki ovqat uchun ehtiyotkorlik bilan to’g’ralgan salat ham xuddi shunday mazali bo’ladimi? Biz har bir mehmonga mushugimiz Murzikningning dumidan tortishlarini yoqtirmasligini tushuntiramizmi?

Garchi bu savollarga javob yo’qdek tuyulsa-da, paydo bo’lgan yarani qanday davolash kerakligini bilish va uning tezroq shifo topishiga yordam berish uchun oddiy kichik hodisalarga tayyor bo’lishimiz kerak.

• Qanday yaralar paydo bo’lmaydi deysiz! Kesilgan, pichoqlangan, o’q uzilgan, kesilgan, ko’kargan, ezilgan, yirtilgan, tirnalgan, tishlagan, kuygan va muzlagan yaralar va aralash yaralar. Ushbu turdagi yaralarning ayrimlarini davolash shifokorning vakolatiga kiradi, shuning uchun biron bir chora ko’rishdan oldin mutaxassis bilan maslahatlashishni o’ylash kerak.Uyda davolanishi mumkin bo’lgan maishiy jarohatlar, qoida tariqasida, kesilgan, jarohatlangan, tirnalgan yaralar, birinchi darajali kuyishlardir. Yarani muvaffaqiyatli davolash choralari: Qonayotgan yaraga toza, qattiq bosimli boglam qo’llanilishi kerak. Bu qon ketishini to’xtatadi. Agar yara kichik bo’lsa, qonning ivish omillari o’z ishini tezda bajaradi va qon ketishi bir necha daqiqada to’xtaydi. Agar yara kattaroq bo’lsa, boglam uzoqroq, 15 daqiqagacha saqlanishi kerak;
• Sabr! Agar boglam jarohatdan keskin tarzda olib tashlansa, qon ketishi davom etishi mumkin;
• Sovuq kompresslar qon tomirlarini toraytirib, qon ketishini, shish va qizarishni kamaytirishga yordam beradi. Biroq, ehtiyot bo’lish kerak (!) – haddan tashqari sovuq yahlanishga olib kelishi mumkin;
• og’riq juda kuchli bo’lsa, og’riq qoldiruvchi vositalardan foydalanish mumkin;
• Yarani tozalash kerak. Shuni esda tutish kerakki, hatto eng kichik tirnalish ham steril emas.Mikroorganizmlar shikastlangan teri orqali yaraga osongina kirib boradi va agar shikastlangan joyga ishlov berilmasa, yuqumli jarayon boshlanishi mumkin;
• Yarani tozalash iliq suv oqimi ostida yuvish bilan boshlanishi kerak (taxminan 5 daqiqa). Yarani tozalash uchun sovun ishlatilish mumkin;
• Yarani to’liq tozalash uchun antibakterial preparat Furasol® dan foydalanishni tavsiya etamiz, bu nafaqat infektsiyani davolaydi, balki uning rivojlanishiga to’sqinlik qiladi. U yaradan kichik begona jismlarni yuvish uchun ishlatilishm mumkin. U kuyish hissini tug’dirmaydi, atrofdagi va shikastlangan to’qimalarni bezovta qilmaydi, bolalardagi yaralarni davolash uchun mos keladi;
• davolashdan keyin yarada infektsiya ehtimolini oldini olish uchun uni steril boglov bilan yopish kerak;
• kiyimni almashtiring va har kuni yarani tozalang. Bunday holda, Furasol® eritmasi ham foydali bo’ladi, chunki u kuniga 1-2 marta yaralarni har kuni dezinfeksiya qilish uchun ishlatiladi;
• Yarani muvaffaqiyatli tozalash uchun Furasol® eritmasini to’g’ri tayyorlash muhimdir. Paketchaning tarkibini bir stakan (200 ml) issiq qaynatilgan yoki distillangan suvda eritib yuboring. Ishlatishdan oldin eritmani sovutish kerak. Eritma foydalanishdan oldin tayyorlanadi va har bir keyingi davolash uchun Furasol® ning yangi eritmasi tayyorlanadi. Har bir qadoqda 5 ta paketcha mavjud. Agar sizda preparatni qo’llash bo’yicha savollaringiz bo’lsa, ularni farmatsevtingiz yoki oilaviy shifokoringiz bilan muhokama qiling.

Biroq, dastlab jarohatlar ahamiyatsiz bo’lib tuyulsa ham, shifokor yordamisiz qilolmaydigan vaziyatlarni eslab qolish kerak:

• jarohatga bosimli boglam qo’llaganda, sovuq kompresslar va oyoq-qo’lni ko’tarishdan keyin ham to’xtamaydigan ko’p qon ketish;
• agar yara juda chuqur yoki hajmi katta bo’lsa, jarrohning tajribali qo’llari bir nechta chok qo’yishni talab qilishi mumkin;
  it yoki boshqa hayvon tishlagan taqdirda – siz hatto o’zingizning uy hayvoningizning sog’lig’iga hech qachon 100% ishonch hosil qila olmaysiz. Xavfsizlik nuqtai nazaridan, mutaxassis bilan bog’laning va hayvonni quturishga qarshi emlating;
• qoqsholga qarshi 5-10 yildan ortiq vaqt davomida emlanmagan bo’lsangiz, shoshilinch tarzda qayta emlash haqida shifokoringiz bilan maslahatlashing;
• yara bitmasa va yuqumli jarayon boshlangan bo’lsa (qizarish, shishish kuchaygan, yiring paydo bo’lgan, og’riq kamaymasa, titroq paydo bo’lsa), keyingi davolash taktikasi bo’yicha mutaxassis bilan maslahatlashish shart.